ایران خودرو پس از سالها زیاندهی سرانجام به سود رسید

به گزارش خودرونویس، سالهاست که اظهار شده که قیمت گذاری دستوری سبب زیانده شدن خودروسازان ما و همچنین زیان انباشته آنها شده است. اما متاسفانه نهادهای دولتی به این موضوع توجهی نکردند و تصور داشتند که قیمت گذاری دستوری خودرو به نفع مصرف کننده است. سودده بودن خودروسازان خصوصی در مقابل زیانده بودن خودروسازان دولتی دقیقا یکی از علل همین قیمت گذاری دستوری بوده که برای خودروسازان دولتی اجرا شده است.

سرانجام برای حذف قیمت گذاری دستوری، روش عرضه خودرو در بورس کالا به اجرا در آمد که طی آن قیمت واقعی هر خودرو کشف شده و خودروها با قیمت واقعی نه قیمت دستوری به بازار عرضه می شوند. به لطف عرضه خودرو در بورس کالا، حلقه دلالان از میان خودروساز و مصرف کننده حذف شده و مشتری قادر است به صورت مستقیم از خودروساز محصول مورد نظر خود را خریداری کند. قیمت کشف شده محصولات ایران خودرو طی این حضور چند ماهه در بورس، سبب شده که روند زیانده بودن بزرگترین خودروساز خاورمیانه متوقف شود.

ایران خودرو از جمله خودروسازانی بوده که با زیان انباشته سنگین ناشی از قیمت گذاری دستوری سر می کند و همین مساله موجب زیان سهامداران و نارضایتی آنها شده است. لازم به ذکر است که با در نظر گرفتن سهام عدالت، نزدیک به 25 درصد از جمعیت ایران سهامدار ایران خودرو هستند. اما در شرایط کنونی که هنوز عرضه گسترده خودروسازان در بورس آغاز نشده و مجوزهای عرضه در بورس به صورت قطره چکانی صادر می شود، ایران خودرو به سود رسیده است. گزارش 9 ماهه کدال نشان می دهد که ایران خودرو طی 9 ماه ابتدایی سال جاری به ازای هر سهم مبلغ 4 ریال سود را ثبت کرده است. این در حالی بوده که ایران خودرو در پایان 9 ماه ابتدایی سال 1400 به ازای هر سهم زیان 295 ریالی را شناسایی کرده بود.

بر اساس این گزارش، ایران خودرو طی 9 ماه ابتدایی سال 1401 نسبت به زمان مشابه در سال 1400 افزایش 73 درصدی را در بخش درآمدهای عملیاتی تجربه کرده است. همچنین ایران خودرو طی عملکرد 9 ماهه منتهی به 30/09/1401 موفق به ثبت سود 1.142.805 میلیون ریالی شده است. سودی که سالهاست ایران خودرو به دلیل قیمت گذاری دستوری از آن محروم بوده و سرانجام به لطف حذف تدریجی قیمت گذاری دستوری و عرضه خودرو در بورس هرچند به صورت قطره چکانی محقق شده است.

با ورود تدریجی محصولات مختلف ایران خودرو به بورس کالا و عرضه خودرو در بورس کالا، مرحله به مرحله به پایان قیمت گذاری دستوری خودرو که سالهاست آسیب های زیادی را به خودروسازان و بازار خودرو وارد کرده نزدیک می شویم. در شرایط کنونی به نظر می رسد که عرضه خودرو در بورس کالا تنها راه ایجاد ثبات در بازار خودرو باشد و تنها روشی بوده که دست دلالان را از بازار خودرو کوتاه می کند. تا پیش از عرضه خودرو در بورس کالا، ایران خودرو روزانه مبلغی بالغ بر 700 میلیارد تومان را به دلالان هدیه می داد. این مبلغ با در نظر گرفتن تیراژ تولید روزانه ایران خودرو که چیزی در حدود 2500 دستگاه بوده و اختلاف قیمت 300 میلیون تومانی بازار و کارخانه محاسبه شده که در روش فروش به صورت قرعه کشی به جیب دلالان می رفت. اما عرضه خودرو در بورس کالا دقیقا برعکس است. در بورس قیمت تعادلی و واقعی هر خودرو کشف می شود که به مراتب پایینتر از قیمت بازار است. عرضه خودرو در بورس دقیقا برخلاف روش فروش دستوری دلال پرور قرعه کشی بوده و نه تنها سبب کاهش قیمت بازار خودروها می شود، بلکه شرایط را به نوعی فراهم ساخته که مشتری واقعی قادر باشد خودرو را به صورت مستقیم از کارخانه خریداری کند.

با توجه گزارش اخیر منتشر شده در سامانه کدال و سودده شدن ایران خودرو و پایان روند زیاندهی بزرگترین خودروساز خاورمیانه، انتظار می رود که نهادهای نظارتی و دولتی پذیرای این واقعیت باشند که عرضه خودرو در بورس به نفع مردم، خودروساز و بازار خودروست. لازم به ذکر است که در شرایطی که بساط قرعه کشی خودرو به طور کامل برچیده شود و تمام تیراژ تولیدی ایران خودرو در بورس کالا عرضه شود، نه تنها میزان سوددهی ایران خودرو بیشتر می شود، بلکه تاثیر بسیار بیشتری در کنترل التهاب بازار خودرو خواهد داشت.

البته ایران خودرو برای کاهش زیان و افزایش درآمد در همان زمان قیمت گذاری دستوری هم اقدامات بسیار مهمی را انجام داده بود. یکی از این اقدامات جلوگیری از تولید خودرو به صورت ناقص و تولید 100 درصد عبور مستقیم بوده که موجب کاهش هزینه های ایران خودرو و صرفه جویی چند هزار میلیاردی شده است. سپس با تکمیل و عرضه خودروهای ناقص هزینه های سربار ایران خودرو کاهش پیدا کرد و در گام بعدی این شرکت عرضه خودروهای زیانده تر و خودروهایی که از نظر کیفیت و تکنولوژی قدیمی بودند را متوقف کرد و تمرکز خود را روی بحث تولید و عرضه محصولاتی با کیفیت تر، جدیدتر و سودآورتر گذاشت. طی این تصمیم دو خودرو پژو 405 و سمند که اتفاقا طرفداران زیادی هم در بازار داشتند برای همیشه از خط تولید ایران خودرو خارج شدند.

در صورتی که عرضه محصولات ایران خودرو در بورس کالا ادامه یابد و تعداد عرضه آنها هم در بورس بیشتر شود، یقینا روند سوددهی ایران خودرو تسریع می شود و شاهد سود بیشتری به ازای هر سهم خواهیم بود. در پایان باید تاکید کنیم که پایان زیاندهی ایران خودرو و شناسایی سود طی 9 ابتدایی سال 1401 دستاورد عرضه محصولات ایران خودرو هرچند به صورت محدود در بورس کالا و حذف تدریجی قیمت گذاری دستوری بوده و در صورتی که نهادهای دولتی بار دیگر قیمت گذاری دستوری و روش فروش قرعه کشی را به خودروسازان ما از جمله ایران خودرو تحمیل کنند، روند فعلی سوددهی ایران خودرو به زیان تغییر وضعیت پیدا می کند.