مزیت عرضه خودرو در بورس کالا نسبت به روش فروش قرعه کشی

به گزارش خودرونویس، با عرضه خودرو در بورس کالا، خودرو با قیمت واقعی و پایینتر از قیمت بازار به دست مشتریان رسیده و مصرف کننده واقعی قادر است به صورت مستقیم از خودروساز خرید کند. این در حالیست که در شرایط قرعه کشی دلالان پیروز این بخت آزمایی بودند و عملا مصرف کننده شانس زیادی برای خرید خودرو از خودروساز نداشت. اما با عرضه خودرو در بورس کالا عملا حلقه دلالان از بازار خودرو حذف شده و به دلیل عرضه خودرو با قیمت واقعی و البته پایینتر از قیمت بازار، عملا برای دلال خرید خودرو از بورس صرفه اقتصادی نداشته و صرفا مصرف کنندگان در بورس کالا برای خرید خودرو اقدام می کنند.

حال که دلالان هرچه بافته بودند پنبه شده در تلاش هستند تا از کانال مجلس و دیگر نهادهای مربوطه وارد شوند و عرضه خودرو در بورس کالا را متوقف و بار دیگر خودرو را به روش غلط قرعه کشی به بازار عرضه کنند. اما این دقیقا به ضرر مصرف کننده، خودروساز، قطعه ساز و اقتصاد بوده و به هیچ عنوان نباید بار دیگر تن به اشتباه برگزاری قرعه کشی برای فروش خودرو داد.

از جمله مزایای خرید خودرو از بورس کالا، خرید خودرو توسط مصرف کننده آن هم به صورت مستقیم از تولید کننده است. در روش فروش خودرو در بورس کالا، عرضه کاملا شفاف بوده و برای هر خودرو قیمت تعادلی کشف شده و خودرو با قیمت واقعی و پایینتر از قیمت بازار به دست مشتری می رسد. فروش خودرو با نرخی پایین تر از قیمت بازار که دلالان تعیین کرده اند، موجب کاهش قیمت خودرو در بازار آزاد هم شده و عملا تقاضای کاذبی که از سوی دلالان برای خرید خودرو ایجاد شده بود خاتمه می یابد.

معایب فروش خودرو به روش قرعه کشی یکی دو تا نیست. التهاب فعلی بازار خودرو هم به دلیل چند سال عرضه خودرو به روش غلط قرعه کشی بوده که البته با ورود خودروهای مختلف به بورس کالا کم کم این بازار آرام می شود. هرچند افزایش بی سابقه نرخ ارز باعث شده که این تاثیر عرضه خودرو در بورس کالا کمتر دیده شود، اما درنظر داشته باشید که اگر در این شرایط که دلار رکورد بی سابقه ای را به ثبت رسانده اگر خودرو به روش قرعه کشی عرضه شود، بازار خودرو چند پله آشفته تر از این خواهد شد. در روش قرعه کشی عموما یک عده خاص به روش های مختلف پیروز این رقابت می شوند و عملا مصرف کننده واقعی شانسی برای خرید خودرو در مقابل دلال ندارد. دلالان هم پس از برنده شدن در این ماراتن خرید خودرو، گاهی اوقات حواله های خودرو را به ارزش چند صد میلیون به مصرف کنندگان می فروشند. در چنین شرایطی به هیچ عنوان امکان کنترل قیمت خودرو در بازار وجود ندارد و خودروساز هرچقدر هم قیمت محصولات خود را کاهش دهد، این دلال است که قیمت بازار را تعیین می کند. در زمان فروش خودرو به صورت قرعه کشی، هیچ شفافیتی در عرضه خودرو وجود نداشت و دست دلالان مافوق دست عرضه کنندگان بوده و همین موضوع سبب ایجاد فساد و رانت در بازار خودرو و نارضایتی شدید مصرف کنندگان شده بود.

در واقع سود اصلی فروش خودرو به روش قرعه کشی و همین سامانه یکپارچه در جیب دلال رفته و ضرر و زیان آن به جیب مردم و خودروساز می رود. اما مزیت عرضه خودرو در بورس کالا این بوده که خودرو با قیمتی پایینتر از بازار و نرخ واقعی عرضه می شود که سود آن بین خودروساز و مصرف کننده تقسیم می شود.

مزیت های فروش خودرو در بورس کالا به موارد ذکر شده محدود نمی شود. در صورت تاخیر در تحویل خودروهای فروخته شده در بورس کالا، ماهانه جریمه 7 درصدی به خریداران پرداخت می شود. ضمن اینکه سازمان بورس کالا ایران نیز تحویل به موقع خودروهای فروخته شده در بورس را ضمانت می دهد. اما در روش فروش به صورت قرعه کشی در صورت تاخیر در تحویل خودرو صرفا ماهانه 2.5 درصد جریمه به مشتریان پرداخت می شد که البته با ضمانت های بورس و نرخ جریمه 7 درصدی که مشتریان در بورس دریافت می کنند قابل مقایسه نیست. با عرضه خودرو خودرو در بورس، قیمت تعادلی برای هر خودرو کشف می شود که پایینتر از قیمت خودرو در بازار بوده و نه تنها قیمت بازار کاهش می یابد، بلکه موجب کنار رفتن قیمت گذاری دستوری شورای رقابت نیز می شود که نتیجه آن حمایت از بخش تولید و جلوگیری از زیان خودروسازان است.

اما روش فروش خودرو به صورت قرعه کشی هیچ نتیجه ای جز ورشکستگی بنگاه های اقتصادی و خودروسازان نداشت و عملا موجب زیان انباشته خودروسازان به ویژه دولتی ها شده و بحران نقدینگی را در خودروسازان و زنجیره تامین آنها ایجاد کرده است. در شرایط فعلی اگر که خودرو در بورس کالا عرضه شود، می توان روش های موازی دیگری را برای عرضه خودرو پیش برد و می توان به آینده صنعت خودرو و توسعه آن امید داشت. اما در روش قرعه کشی عملا امکان عرضه خودرو به روش های دیگر وجود ندارد. قطعا استمرار فروش خودرو به روش قرعه کشی موجب کاهش تیراژ تولید خودرو و رشد تقاضا برای خرید می شود و نه تنها روی کنترل قیمت خودرو در بازار تاثیری ندارد، بلکه سبب تورم ناشی از کاهش عرضه خودرو هم می شود که دود آن صرفا در چشم مصرف کننده و خودروسازان خصوصی و دولتی می رود.

هرچند عرضه خودرو در بورس کالا هم کاستی هایی دارد، اما در حال حاضر نمی توان منکر شد که بورس کالا بهترین راه درمان بازار ملتهب خودروست. در صورتی که بار دیگر خودرو به روش قرعه کشی به بازار عرضه شود، این تصمیم مانند تیر خلاصی به قلب بازار خودرو و خودروساز بوده و بعید است که در این شرایط اقتصادی و تحریم، بتوان آینده ای را برای صنعت خودرو و بازار خودرو متصور بود. اگر مجلس به فکر صنعت خودرو، مصرف کننده و کاهش التهاب بازار خودروست، باید با دلال پروری و سلطه دلالان بر بازار خودرو مقابله کند و اجازه ندهد که مافیای خودرو بار دیگر روش فروش قرعه کشی را نهادینه کنند.