واردات خودرو فعلی، سرگرمی بیش نیست!

واردات خودرو که دو سال از آزادسازی آن می‌گذرد، زمینه‌ای برای سوء استفاده برخی شرکت‌های کوچک و بزرگ شده است. همچنین شیوه فعلی واردات و مونتاژ به هیچ وجه مناسب بازار ایران نیست.

به گزارش خودرونویس، بیش از 2.5 سال از آزادسازی واردات خودرو می‌گذرد و در طول این مدت، تعداد خودروهای وارد شده به کشور، حتی به 50 هزار دستگاه هم نمی‌رسد. این در حالی است که در همان ماه‌های ابتدایی آزادی واردات، صحبت از ورود چند صد هزار دستگاه خودروی خارجی به کشور می‌شد که عملاً انجام نگرفت.

بر اساس آمار موجود وزارت صمت، حدود 6.5 میلیارد دلار ارز برای واردات خودرو و قطعات منفصله در سال 1402 تخصیص یافته بود. از سوی دیگر برای سال جدید نیز به میزان هشت میلیارد دلار ارز برای واردات خودرو و قطعات منفصله تخصیص یافته است. حال سوال اساسی اینکه آیا میزان مبلغ تخصیص یافته برای ساماندهی بازار خودرو کارساز خواهد بود یا خیر؟ در ادامه مهدی دادفر، کارشناس بازار خودرو در گفت‌وگوی اختصاصی با خودرونویس از وضعیت صنعت خودروسازی کشور پرده برداری می‌کند.

واردات خودرو در اختیار چین!

دادفر در مورد وضعیت واردات خودرو گفت: در حوزه واردات خودرو علاوه‌بر اینکه تخصیص این خودروها ناصحیح است، ثبت سفارش آنها نیز مشکل اساسی دارد. کیفیت خودروهای وارداتی که هم‌اکنون درحال ورود به کشور هستند، به نظر نامطلوب بوده و غالباً چینی است. یعنی تویوتا، فولکس واگن و دیگر برندهای مطرح جهانی که در حال ورود به کشور هستند از مبدأ چین به ایران می‌رسند.

وی ادامه داد: هرچند برندهای جهانی، کیفیت‌های حداقلی را رعایت می‌کنند و در این مورد شکی نیست، اما موضوع مهم این است که خودروی وارداتی از زمان تحویل به مردم، حداقل ۱۰ سال بدون دردسر کار کند. برخی افراد یاد گرفته‌اند صحبت‌هایی به دروغ و غیر واقعی مطرح کنند که باب میل ساختار حاکمیتی است، اما نه توان و نه فهم اجرای آن را دارند.

او افزود: بنابراین صحبت‌های حاشیه‌ای در مورد این موضوع باید کنار گذاشته شده و تصمیماتی ساختارمند و متفکرانه اتخاذ شود که بتوان آن را تا حداقل 10 سال انجام داد. چیزی که مشخص است، اینکه واردات خودرو در وضعیت فعلی، سرگرمی بیش نیست و نمی‌توان با آن به جایی رسید.

آمار واردات خودرو از ابتدای سال به 10 هزار خودرو هم نمی‌رسد!

این کارشناس بازار خودرو در مورد آمار واردات خودرو خاطرنشان کرد: از ابتدای سال جاری تاکنون تعداد خودروهای وارد شده به 10 هزار دستگاه نیز نمی‌رسد. ثبت سفارش و ورود خودرو به بازار، دو موضوع جدا از یک دیگر هستند و تعداد خودروهای ثبت سفارش شده اهمیت چندانی نسبت به خودروهای وارد شده ندارد.

دادفر گفت: برای مثال شرکت‌ها برای واردات قطعات خودرو ثبت سفارش می‌کنند، اما دولت به آنها ارز تخصیص نمی‌دهد و قاعدتاً تولید را با مشکل روبه‌رو می‌کند. متأسفانه برخی از مسئولین، دروغ‌های بسیاری می‌گویند. مثلاً سال گذشته می‌گفتند که 50 هزار دستگاه خودرو ثبت سفارش شده است؛ فاطمی امین، وزیر اسبق صمت وعده واردات 100 هزار دستگاه خودرو تا پایان سال را می‌داد که چنین نشد. مشکل اساسی کشور این است که هیچ فردی، کارهای مسئولین دروغگو را پیگیری نمی‌کند.

وی در مورد وضعیت بازار خودرو در زمستان سال جاری اظهار کرد: به احتمال قوی برای ابتدای زمستان امسال، اشباع خودرو در بازار رخ دهد و قیمت خودرو وارداتی به شدت کاهش پیدا کند. چرا که کشش بازار خودرو ایران برای خودروی وارداتی، حداکثر ۱۰۰ هزار دستگاه در سال است.

او افزود: در مورد تولید و مونتاژ هم من اعتقادی به این مدل از تولید ندارم؛ زیرا قراردادهای مونتاژکاران داخلی  با خودروسازهای خارجی از جنس قراردادهای بلندمدت نیست و در آنها، تولیدکننده خارجی متعهد نیست که برای مثال، 20 سال در ایران به تولید خودرو ادامه دهد. در حال حاضر، اکثر مونتاژکاران با عقد قرارداد با شرکت‌های چینی، قطعات وارد و غالباً در تیراژهایی کمتر از پنج هزار دستگاه اقدام به تولید خودرو می‌کنند.

وی تأکید کرد: اثرات فعلی مونتاژ خودرو هم حدود دو سال دیگر پدید می‌آید؛ چراکه تولید کمتر از 200 هزار دستگاه خودرو را نمی‌توان تولید نامید. زمانی که پس از مونتاژ چند صد دستگاه از یک مدل، آن خودرو توقف تولید می‌خورد، چند سال دیگر بحث خدمات پس از فروش آن با مشکلات بسیاری روبه‎رو می‌شود. نمونه این تولیدات نیز در کشور کم نیستند و می‌توان به محصولاتی همچون پروتون، هوندا، ولوو و برند MG اشاره کرد.

تمکن مالی ندارید خودرو وارد نکنید!

دادفر به واردکنندگان خودرو پیشنهاد کرد: اگر شرکتی تمکن مالی ندارد، خودرو وارد نکند؛ چراکه در آینده نزدیک مردم را گرفتار می‌کنند. هر شرکتی که قصد ثبت سفارش دارد باید در ابتدا تمکن مالی ارائه کند تا مشخص شود که این شرکت‌ها توان واردات خودرو در تیراژ بالا را دارند یا خیر.

وی ادامه داد: در بحث تولید خودرو هم باید توجه داشت که هم‌اکنون، سه هلدینگ بزرگ در کشور چین به تولید خودرو مشغول هستند که تمام خودروسازان این کشور، زیرمجموعه یکی از این هلدینگ‌ها محسوب می‌شوند. تولیدکنندگان ایرانی معمولاً به جای عقد قرارداد با هلدینگ اصلی، قرارداد خود را با شرکت‌هایی پایین دستی منعقد می‌کنند که دولت باید در این موضوع نظارت کرده و از آن جلوگیری کند.

کارشناس بازار خودرو افزود: دولت باید هلدینگ‌های اصلی چین را مجبور به عقد قرارداد با تولیدکنندگان ایرانی کند. یعنی قراردادی سه جانبه امضاء شود که هلدینگ چینی، تولیدکننده ایرانی و دولت در آن سهیم باشند.

دادفر در پاسخ به این سوال که آیا به نظر شما با وضعیت فعلی تحریم‌ها، قرارداد با هلدینگ‌های بزرگ خودروسازی امکان‌پذیر است، گفت: در صنعت خودروسازی، معضلی به نام تحریم وجود ندارد و تمامی این صحبت‌ها، تنها بهانه‌ای برای لاپوشانی اشتباهات است. تحریم‌های وضع شده به اقتصاد کشور، روی سیستم بانکی ایران بوده و تحریم محصول به شمار نمی‌رود. اگر تحریم تأثیر داشت، چگونه خودرو وارد کشور می‌شود؟

وی در نهایت خاطرنشان کرد: تحریم در ایران به عنوان حل‌المسائل کم کاری‌ها و فرار از زیر بار مسئولیت‌ها شناخته می‌شود. هرچند محدودیت‌هایی وجود دارد، اما هنر ما باید زندگی کردن در این محدودیت‌ها باشد. بنابراین باید مسئولی پیدا شود که تمامی این موضوعات را با یک دیگر جمع‌بندی کند و تصمیمی اتخاذ کند تا به نفع ساختار امروز و فردای مردم باشد.