روغن گیربکس مناسب خودرو شما کدام است؟

به گزارش خودرونویس، روغن واسکازین که از آن به عنوان روغن گیربکس  (GearBox Oil) نام برده می شود یک مایع روانکار است که قطعات متحرک موجود در داخل گیربکس را روغن کاری می کند.

برخی از افراد معتقد هستند که روغن گیربکس یا اصطلاحا واسکازین مادام‌العمر است و نباید آن را تعویض کرد. اما عدم تعویض روغن گیربکس می‌تواند آسیب‌های جدی به این قطعه وارد کند.

با توجه به این که روغن گیربکس پس از گذشت مدت زمانی خاصیت خود را از دست می‌دهد باید نسبت به تعویض آن دقیق باشید.

انتخاب روغن گیربکس مناسب و استفاده صحیح و تعویض به موقع روغن دنده مهم ترین راه حفاظت و نگهداری و افزایش طول عمر جعبه دنده یا گیربکس خودرو است .

در این مطلب به شما انواع روغن گیربکس و قابلیت هر کدام، معایب و مزایای آن ها را بررسی می کنیم:

انواع روغن گیربکس خودرو

به طور کلی سیستم گیربکس در خودروهای بنزینی به دو دسته تقسیم می شود.

 روغن گیربکس دستی (MTF)

روغن گیربکس دستی یا Manual Transmission Fluid که به اختصار به آن MTF گفته می‌شود مخصوص گیربکس‌های دستی ساخته شده است. جعبه‌دنده‌های دستی از دو شفت یا میله و مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌ها درست شده‌اند که عمل تعویض دنده باعث درگیری چرخ‌دنده‌ها و ایجاد حرارت و اصطکاک شدید بین قطعات می‌شود و فشار بسیار زیادی به آن‌ها وارد می‌کند. به همین دلیل وجود مایع روان و خنک‌کننده در این سیستم کاملاً ضروری است. وجود این روغن می‌تواند موجب کاهش خوردگی، ساییدگی و حرارت شود. همچنین حرکت چرخ‌دنده‌ها را روان‌تر کند تا بازده خودرو بالاتر رود.

روغن گیربکس اتوماتیک (ATF)

روغن گیربکس اتوماتیک یا Automatic Transmission Fluid که به اختصار به آن ATF گفته می‌شود را مخصوص گیربکس‌های اتوماتیک می‌سازند. این روغن‌ها خود به دو نوع سنتتیک و مینرال تقسیم می‌شوند. این دو روغن فرایند تولید کاملاً متفاوتی دارند و روغن‌های سنتتیک در برابر دما و فشار بالا مقاومت بسیار بیشتری دارند و به همین دلیل بسیار گران‌تر هم هستند. البته باید توجه داشته باشید که چون روغن‌های سنتتیک مقاومت بیشتری دارند نمی‌توان از آن‌ها برای تمام گیربکس‌های اتوماتیک استفاده کرد.

استفاده از این روغن‌ها در برخی گیربکس‌ها مخصوصا خودروهای قدیمی ممکن است باعث خرابی برخی از آن‌ها شود. بهتر است از روغن گیربکس اتوماتیک مینرال برای خودروهای قدیمی‌ استفاده شود. دقت داشته باشید که در خودروهایی که در آن‌ها از سیستم گیربکس‌ CVT استفاده شده است، باید از روغن گیربکس سنتتیک استفاده کرد.

نحوه تشخیص روغن گیربکس دستی و اتوماتیک چگونه است؟

برای تشخیص روغن گیربکس فقط کافی است بر روی جلد بطری حاوی روغن گیربکس نگاه کنید. برای روغن دنده یا همان روغن مخصوص گیربکس دستی بر روی بطری آن اصلاح MTF درج شده است که مخفف عبارت (manual transmission fluid) است و برای روغن گیربکس اتوماتیک بر روی بطری عبارت ATF درج شده است که مخفف عبارت (automatic transmission fluid ) است. همچنین روغن گیربگس اتوماتیک بسیار رقیق تر از روغن گیربگس دستی است.

مفهوم کلمه GL با اعداد ۱ تا ۶ روی روغن گیربکس چیست؟

این اعداد نشانگر سطح کیفیت روغن گیربکس است،که با اعداد GL1, GL2,GL3 و GL6 از رده خارج شده اند در بین این ۶ مدل فقط دو مدل GL4, GL5 مورد استفاده قرار می گیرند. در بین دو مدل فوق GL5 از کیفیت بالایی برخوردار است و هنگام استفاده از این روغن دنده ها به راحتی تعویض می گردد.

چه زمانی باید روغن گیربکس را تعویض کنیم؟

اگر گیربکس ماشینتان اتوماتیک است، باید بعد از طی مسافت 60 هزار کیلومتر، روغن گیربکس خودروی خود را چک کنید. اصولا از شصت هزار به بعد، روغن گیربکس خودرو شروع می‌کند به بازی درآوردن. با این حال، ممکن است خودرویتان تا صد هزار کیلومتر هم بدون نیاز به تعویض دوام بیارید. با توجه به اقتصادی بودن قیمت روغن گیربکس، نسبت به هزینه‌ی تعمیرات، بهتر است اجازه ندهید که کار تعویض روغن به دقیقه‌ی نود موکول شود. قبل از طی 100 هزار کیلومتر و در حالت ایده‌آل، دور و بر شصت هزار کیلومتر کلک کار را بکنید.

اگر گیربکس خودرویتان دستی است، به‌جای شصت هزار کیلومتر، باید از کیلومترِ پنجاه هزار، خودتان را آماده‌ی تعویض روغن گیربکس کنید. اصولا زمانی که ماشین‌های دستی، مسافتی بین 50 تا صد هزار کیلومتر را طی می‌کنند، نیاز به تعویض روغن گیربکس پیدا می‌کنند.

اگر از خودرویتان خیلی کار می‌کشید، بهتر است پس از طی مسافتی معادل 30 هزار کیلومتر، روغن گیربکس خودرویتان را چک و تعویض کنید. البته که این اعداد می‌توانند در ماشین‌های مختلف متفاوت باشند. بهتر است برای رسیدن به اعداد دقیق، پس از مرور این راهنمای انتخاب روغن گیربکس، به راهنمای استفاده از خودرویتان رجوع کنید.

آیا خودمان میتوانیم روغن گیربکس را تعویض کنیم؟

 روغن گیربکس خودرو با کیفیت چه ویژگی هایی دارد:

ویسکوزیته یا گرانروی: روغن اتوماتیک به دلیل گرانروی پایین باعث می شود قدرت به خوبی به کلاچ منتقل شود که این عامل به دلیل رقیق بودن آن آن است.

 مقاوم بودن در شرایطی که حرارت بالا است: یکی از مهم ترین ویژگی های روغن جعبه دنده خوب و با کیفیت این است که مقاومت زیادی در برابر دما داشته باشد. دنده های داخل گیربکس به علت سطح تماسی که با هم دارند بر اثر اصطکاک بین قطعات گرمای زیادی تولید می شود نقطه جوش این روغن باید خیلی بالا باشد تا بتواند این گرما را خنثی نماید گرمای بیش از حد باعث آسیب جدی به سیستم جعبه دنده می شود.

توانایی تحمل فشار بالا: عملکرد سیستم گیربکس به گونه ای است که درون گیربکس فشار زیادی وجود دارد، روغن گیربکس خوب باید بتواند در برابر این فشار مقاومت داشته باشد و بتواند از آسیب به قطعات گیربکس جلوگیری نماید. یک روغن گیربکس خوب دارای مکمل ضد خوردگی است.

 تمیز نگه داشتن قطعات داخلی گیربکس: این روغن هم مانند سایر روغن ها علاوه بر روانکاری قطعات داخلی گیربکس وظیفه تمیز کردن قطعات را نیز بر عهده دارد. تمیز شدن قطعات گیبرکس موجب افزایش عملکرد این سیستم می شود.

مقاومت در مقابل کف کردن: کف کردن یا به اصطلاح وجود کف در روغن گیربکس باعث می شود، انتقال قدرت به خوبی انجام نشود به همین علت توصیه می شود. روغن هایی بخرید که کف نکنند.

بنابراین در انتخاب نوع روغن گیربکس باید توجه داشته باید که بیشتر ویژگی هایی که در بالا توضیح داده شد را داشته باشد.

شرکت سازنده گیربکس ماشین و قیمت

شرکت های مختلفی در زمينه توليد و عرضه روغن گیربکس ، فعال هستند.

توتال، بیزول، آیسین، الف، کاسپین، هیوندای اکس تیر، آترود، فوسر، پروفی کار، لیکومولی، سینولکس، تاپ وان، تویوتا جنیون پارتس، لوبرکس، لوکینی، نیسان، پترونول، رکسول، پروکر، سوزوکی، مرسدس بنز، مزدا، بهران، موبیل، به توتال، لوپ تک، آدینول، اسپیدی،موبیس، مبانول، وایکو، زد اف، الیستر اُیل، موتول و … از مشهورترين برند هاي اين زمينه هستند. شرکت های سازنده اين محصولات، آن ها را با قيمت های گوناگونی به بازار عرضه کرده اند و به طور کلی قيمت اين محصولات بين 20 هزار تومان تا 600 هزار تومان است.

در جدول زیر قیمت برخی از اتواع روغن گیربکس خودرو ذکر شده است.

علت های نشتی

اگر در چند روز گذشته، متوجه جمع شدن مایعی قرمز رنگ زیر ماشین خود شده‌اید، بهتر است که حتما به دنبال نشتی روغن گیربکس خودروی خود بگردید. البته نشتی روغن یا واسکازین گیربکس اتفاق چندان نگران‌کننده‌ای نیست و قطعا راه حل‌هایی دارد.

_یکی دیگر از روش های تشخیص نشتی روغن گیربکس بررسی محل نشت مایع است. چنانچه محل نشتی مایع در جلو یا وسط محل قرار گیری خودرو باشد مربوط به نشتی روغن گیربکس است.

_چنانچه گیربکس دچار عملکرد ضعیف و یا کند شده باشد علت اصلی آن کاهش میزان روغن گیربکس است. کاهش میزان روغن گیربکس هم به علت نشتی آن رخ می دهد.

_یکی از دلایل نشتی روغن گیربکس آسیب دیدن کف ماشین است. ممکن است هنگامی که در یک جاده کوهستانی و یا حتی در یک جاده معمولی در حال رانندگی هستید، سنگ و یا جسم سختی با کف ماشین شما بر‌خورد کند و موجب سوراخ شدن و آسیب محفظه روغن و در نتیجه نشتی شود.

_مسیر انتقال روغن گیربکس از آلومینیوم و استیل ساخته شده است. گاهی ممکن است این مسیر آسیب ببیند و این خود می‌تواند باعث نشت روغن گیربکس باشد.

_واشر محفظه روغن می‌تواند در اثر گذشت زمان، کیفیت پایین و یا جا نیفتادن زمان نصب، پاره شود و یا آسیب ببیند و در نتیجه باعث نشتی روغن شود.

_همیشه برای یافتن علت نشت روغن گیربکس خودروی خود به سناریوهای پیچیده فکر نکنید. ممکن است دلیل آن بسیار ساده باشد. دلیلی مانند این که روغن گیربکس خود را به طور منظم تعویض نکرده‌اید.

پدیده نشتی روغن گیربکس که علل آن را شرح دادیم می تواند باعث اختلال در عملکرد دنده ها شده که نهایتا منجر به  اختلال کارکرد خودرو می شود. از این رو توصیه می شود در صورت بروز پدیده روغن ریزی از گیربکس با توجه به علل و راه های تشخیص نسبت به رفع زودهنگام این پدیده اقدام کنید.