خصوصی سازی سایپا را پیچیده نکنید/ کفه ترازو به نفع کدام مشتری سنگین‌تر است؟

با نزدیک شدن به زمان تعیین تکلیف واگذاری سهام دومین خودروساز بزرگ کشور، به نظر می‌رسد با اعمال نفوذ برخی از جریان‌های معلوم‌الحال، تلاش‌ها بر این است تا کلاف این اقدام قانونی پیچیده‌تر شود.

به گزارش خودرونویس، این در حالی است که به نظر می‌رسد دولت پزشکیان کمر همت بسته تا عطای تصدی دولت در مدیریت این بنگاه را همچون ایران خودرو به لقایش ببخشد و فضا را برای شکوفایی بخش خصوصی فراهم کند.

اگرچه تاکنون مشتریان متعددی برای تصدی سهام گروه سایپا صف کشیده‌اند، اما اگر همچنان بنا بر اهلیت‌سنجی در این میدان باشد، به نظر می‌رسد کفه ترازو به سمت کرمانی‌ها سنگین‌تر و البته عاقلانه‌تر است.

با این همه به نظر می‌رسد این راه آنچنان پرپیچ و خم طراحی شده که لازم است در بسیاری از این سیاستگذاری‌ها و ریل گذاری‌ها بر سر راه خصوصی سازی سایپا بازنگری اساسی صورت پذیرد. چه بسا در ابتدای امر اعضای هیئت مدیره نارنجی‌پوشان جاده مخصوص قصد دارند در جهت تحقق خصوصی سازی سایپا، 42 درصد از سهام شرکت را به متقاضی واجد شرایط، واگذار کنند. اما اعداد و ارقام، حاکی از آن بوده که این موضوع، صرفاً جنبه نمایشی دارد و شاید به گونه‌ای دست‌اندرکاران امر تنها به دنبال رفع تکلیف هستند.

این در حالی است که پس از سال‌ها تأخیر در اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی، سرانجام دولت چهاردهم، عزم جدی خود را مبنی‌بر خصوصی سازی دو خودروساز بزرگ دولتی (ایران خودرو و سایپا) نشان داد و اواخر سال گذشته، خصوصی سازی شرکت ایران خودرو کلید خورد.

حال در گام دوم اجرای اصل فوق، خصوصی سازی سایپا در دستور کار دولت قرار گرفته است. بر همین اساس روز گذشته، 26 فروردین 1404، شرکت سایپا با انتشار اطلاعیه‌ای به صورت رسمی از آغاز فروش سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری گروه صنعتی رنا (سهامی عام)، گروه سرمایه‌گذاری سایپا (سهامی عام)، گروه سرمایه‌گذاری کارکنان سایپا (سهامی عام) و سرمایه‌گذاری و توسعه صنعتی نیوان ابتکار (سهامی عام) را به میزان ۴۲ درصد از سهام شرکت ایرانی تولید اتومبیل (سایپا) با نماد خساپا به صورت بلوکی و یک‌جا به اشخاص حقیقی یا حقوقی واجد شرایط مربوطه، واگذار کند.

خصوصی‌سازی ۵۰ همتی؛ بازی‌ای که فقط دولتی‌ها بلدند!

با توجه به اعداد و ارقام اعلامی در وب‌سایت شركت مديريت فناوري بورس تهران (TSETMC) ارزش کل سهام خساپا در حال حاضر، رقمی بالغ‌بر 57.7 هزار میلیارد تومان است. همچنین تعداد کل سهام خساپا به 195 میلیارد و 500 میلیون برگ سهم می‌رسد و 19 درصد سهام شرکت به صورت شناور است.

بنابراین با توجه به ارقام موجود، ارزش 42 درصد از سهام خساپا در حال حاضر حدود 24.2 هزار میلیارد تومان و به میزان 82 میلیارد برگ سهم در بازار تعیین می‌شود. حال باید در کنار این موارد، مکانیزم مزایده را هم در نظر گرفت که قیمت پایه را قطعاً از قیمت بازار، بالاتر تعیین می‌کند.

تمامی موارد گفته شده به این معنی است که خریدار سهام تودلی شرکت سایپا، حداقل باید با 40 همت الی 50 همت در مزایده این خودروساز شرکت کند و با توجه به اینکه پرداخت چنین مبلغ هنگفتی از توان بسیاری از شرکت‌های خصوصی خارج است، عملاً نمی‌توان متقاضی چندانی را برای خساپا متصور شد. بنابراین می‌توان چنین برداشت کرد که هیئت مدیره سایپا با آگاهی کامل از امکان‌پذیر نبودن چنین مزایده‌ای، مسیر فعلی را جهت خصوصی سازی سایپا انتخاب کرده‌اند تا بتوانند در این حوزه، صرفاً رفع تکلیف کنند!

جزئیات خصوصی سازی سایپا در هاله‌ای از ابهام

برزو حق‌شناس، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خودرونویس به ضمن توضیح شرایط واگذاری، چنین گفت: در حال حاضر، سهام دولتی خساپا، بسیار اندک بوده و سهامدار عمده شرکت با حدود 17 درصد، شرکت سرمایه‌گذاری رنا است و واگذاری 42 درصدی سهام شرکت، منطقی به نظر نمی‌رسد. شاید دولت همانند خصوصی‌سازی ایران خودرو، به دنبال واگذاری مدیریت شرکت سایپا به بخش خصوصی باشد.

وی ادامه داد: اما طبق اطلاعیه شرکت سایپا، مبنی‌بر فروش 42 درصد سهام تجمیعی چهار شرکت سرمایه‌گذاری رنا، گروه سرمایه‌گذاری سایپا، گروه سرمایه‌گذاری کارکنان سایپا و سرمایه‌گذاری و توسعه صنعتی نیوان ابتکار، بعید به نظر می‌رسد که بتوان فردی پیدا کرد که تمامی سهام این چهار شرکت را به صورت یک‌جا و نقد خریداری کند.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: با توجه به اینکه در حال حاضر، قیمت پایه به صورت رسمی مشخص نشده، به نظر می‌رسد که اطلاعیه منتشر شده، صرفاً در حد تصمیم‌گیری اولیه باشد و ابتدا لازم است قیمت پایه مشخص شود تا بتوان در مورد خصوصی سازی سایپا نظر داد. البته باز هم تأکید می‌شود که بعید به نظر می‌رسد، فردی بتواند کل 42 درصد سهام شرکت را به صورت یک‌جا و نقدی، خریداری کند؛ چراکه قیمت بلوکی سهام، قاعدتاً بالاتر از قیمت نمایش داده شده روی تابلو معاملاتی سهام خواهد بود.

حق‌شناس در نهایت گفت: بنابراین ابتدا باید جزئیات مزایده در مورد نوع واگذاری و شیوه مطالبه سهامداران مشخص شود. در صورتی که واگذاری سهام به صورت نقدی-اقساطی صورت بگیرد، احتمال می‌رود که خریداران، اعلام آمادگی کرده، یا به صورت کنسرسیوم، اقدام به خرید سهام شرکت سایپا کنند. در نتیجه پس از مشخص شدن جزئیات فوق، می‌توان اظهار نظر کرد که هیئت مدیره خساپا به صورت جدی به دنبال خصوصی سازی سایپا هستند یا خیر.

لازم به ذکر است که در حال حاضر، شرکت کرمان موتور به عنوان اصلی‌ترین متقاضی خرید سهام شرکت سایپا شناخته می‌شود و در کنار آن، نام شرکت‌هایی همچون گروه ماموت، گروه صنعتی زر و گروه صنعتی انتخاب نیز به چشم می‌خورد.