راهنمای خرید کیت کلاچ خودرو

به گزارش خودرونویس، سیستم انتقال قدرت ماشین بسیار پیچیده است. در این بین، نقش مجموعه‌ای به اسم دیسک و صفحه خیلی پررنگ است. این دو قطعه که در مجموع با نام کیت کلاچ (Clutch Kit) شناخته می‌شوند، به نوعی واسط بین موتور و گیربکس (جعبه دنده) هستند.

برخی از قطعات خودرو مصرفی هستند و نیاز به این وجود دارد که بعد از گذشت یک بازه زمانی مشخص آن‌ها را تعویض کنید. دیسک و صفحه کلاچ نیز جزو همین موارد قرار دارد هرچند که زمان تعویض آن به صورت دقیق مشخص نیست و به پارامترهای مختلفی بستگی دارد.

این روزها خرید قطعات خودرو به خصوص با وجود نمونه‌های تقلبی سخت‌تر شده، بنابراین بهتر است پیش از این که اقدام به خرید کنید اطلاعاتی در خصوص آن قطعه به دست آورید. در این نوشتار قصد داریم به راهنمای خرید دیسک و صفحه کلاچ بپردازیم. به کمک کلاچ راننده می‌تواند در هر زمانی اتصال پیشرانه را از جعبه‌دنده جدا کند، بدین معنی که پیشرانه روشن باشد بدون اینکه چرخ دنده‌ها در گیربکس بچرخند و خودرو حرکت کند.

اجزا دیسک و صفحه کلاچ:

دیسک و صفحه به طور کلی از اجزایی به نام های دیسک کلاچ، خورشیدی، بلبرینگ کلاچ و در نهایت صفحه کلاچ تشکیل شده اند

دیسک کلاچ: این قطعه در مجموعه دیسک و صفحه به صورتی طراحی و ساخته شده است که صفحه کلاچ بر روی آن قرار می گیرد و با آ به طور مستقیم در تماس می باشد و در طول حرکت خودرو صفحه کلاچ بر روی این صفحه در حال چرخش است.

خورشیدی: یک فنر ارتجاعی که در پشت دیسک کلاچ قرار گرفته است. کیفیت این قطعه نقش مهمی در میزان نرمی کلاچ شما دارد. اگر خواهان نرمی کلاچ هستید به کیفیت دیسک کلاچ دقت کنید.

بلبرینگ کلاچ: این قطعه نیز به شکلی طراحی شده است که در قسمت دوشاخه گیربکس واقع می شود و در صورتی که راننده کلاچ را فشار دهد به داخل شفت گیربکس حرکت کرده و به چرخش درمی آید. همچنین در صورتی که این قطعه معیوب شود در هنگام فشردن کلاچ صداهایی مانند خرخر به گوش خواهد رسید.

صفحه کلاچ: صفحه ای که بر روی دیسک کلاچ قرار دارد، روی صفحه کلاچ تعدادی لنت قرار دارد که در صورت اتمام آن ها ماشین شتاب لازم را نخواهد داشت.

انواع صفحه کلاچ:

صفحه کلاچ تک فنر (معمولی): این نوع از صفحه کلاچ ها به شکلی ساخته شده اند که ابتدایی ترین نوع از صفحه کلاچ های موجود برای خودروهای با دنده دستی می باشند. در ساخت این صفحه کلاچ ها از تک فنر استفاده شده است.

صفحه کلاچ پری دامپر: مدل های جدیدتر صفحه کلاچ هستند، فنر های روی آن ها به صورن دوبل یا در هم رفته که به آن پری دامپر گفته می شود. این دیسک و صفحه ها قدرت بالایی دارند و عمر طولانی تری دارند. بهترین گزینه برای خرید هستند.

صفحه کلاچ سرامیکی: این نوع از صفحه کلاچ ها نیز به گونه ای ساخته شده اند که دارای لنت هایی از جنس سرامیک می باشد. استفاده از لنت های سرامیکی در این نوع از صفحه کلاچ ها موجب می شود تا در سرعت های بسیار زیاد داغ نشوند.

صفحه کلاچ آزبست دار: این نوع از دیسک و صفحه به علت وجود آزبست شتاب بالایی دارند و سوخته هم نمی شوند، آزبست به محیط زیست آسیب می زند به علت اینکه سمی و سرطانزا است، به همین دلیل امروزه منسوخ شده و در بازار وجود ندارد

میزان عمر دیسک و صفحه کلاچ:

به طور کلی میزان عمر دیسک و صفحه کلاچ به مواردی از جمله برند سازنده، شیوه رانندگی و همچنین میزان تردد در شهر ارتباط دارد. به طور مثال اگر در کلان‌شهرها هستید و مدت زمان زیادی را در ترافیک‌ها سر می‌کنید ممکن است بعد از کارکرد تقریبی ۴۰ هزار کیلومتر نیاز به تعویض این قطعه پیدا کنید. اما همان خودرو اگر در یک شهر خلوت استفاده شود این احتمال وجود دارد که تا ۸۰ هزار کیلومتر نیز دیسک و صفحه آن به درستی کار کند.

نشانه‌های فرارسیدن زمان تعویض دیسک و صفحه کلاچ:

با توجه به این که زمان تعویض دیسک و صفحه کلاچ یک عدد دقیق نیست و برای هر خودرویی متفاوت است بنابراین باید با استفاده از راهکارهایی تشخیص دهیم که آیا موقع تعویض هست یا خیر.

برای تشخیص نیز راهکارهای مختلفی وجود دارد اما یکی از معروف‌ترین آن‌ها رها کردن پدال کلاچ در حالتی است که خودرو در دنده ۲ قرار دارد. برای انجام این کار در حالت سکون خودرو را در دنده ۲ گذاشته و پا را از روی کلاچ بردارید. در صورتی که خودرو به سرعت خاموش شد دیسک و صفحه کلاچ شما هنوز سالم است و می‌توانید از آن استفاده کنید. اما اگر خودرو خاموش نشد زمان تعویض دیسک و صفحه کلاچ شما فرا رسیده است.

اما پایان عمر دیسک و صفحه کلاچ نشانه‌های دیگری نیز دارد. اگر در سربالایی‌ها به وفور احتیاج به سنگین کردن دنده‌ها پیدا کردید این مورد نیز ممکن است ناشی از ضعف دیسک‌ و صفحه کلاچ باشد. در صورتی که خودروی شما به اندازه‌ای که گاز می‌دهید شتاب نمی‌گیرد این قضیه نیز نشان‌دهنده این است که دیسک و صفحه شما عمر خود را کرده است. جا نرفتن دنده یک و عقب نیز ممکن است نشان از اتمام دیسک و صفحه داشته باشد.

عوامل کاهش عمر دیسک و صفحه کلاچ:

انجام یک سری کارها باعث می‌شود که عمر دیسک و صفحه کلاچ به مرور کاهش یابد. با توجه به این که قیمت دیسک و صفحه کلاچ نسبتا بالاست پس اگر به فکر جیب خود هستید این کارها را انجام ندهید.

مواردی از جمله رانندگی پرشتاب، فشار آوردن به پیشرانه در سربالایی، استفاده از خودرو با تعداد سرنشینان زیاد و گذاشتن پا رو پدال کلاچ در حین رانندگی مهم‌ترین عوامل کاهش عمر این قطعه است. شاید بتوان گفت یکی از مهم‌ترین موارد گذاشتن پا روی پدال کلاچ خودرو باشد و این مورد عادت بسیاری از رانندگان است. پدال کلاچ خودرو تا یه ناحیه‌ای به اصطلاح خلاصی دارد اما در صورتی پا را روی پدال کلاچ هنگام رانندگی نگه دارید باعث درگیر شدن قطعات و کاهش عمر می‌شود پس بهتر است این عادت را نیز فراموش کنید.

جنس دیسک و صفحه از چیست؟

چیزی که در این موضوع اهمیت دارد این است که این دیسک و صفحه باید از جنسی باشند که به مرور زمان بر اثر اصطکاک تمام شوند. اگر این مورد در نظر گرفته نشود آتش سوزی اتفاق خواهد افتاد.

به همین دلیل معمولا دیسک و صفحه از جنس آزبست و آلومینیوم ساخته می‌شود و قطعات داخلی آن از فولاد تشکیل شده است. علاوه بر اصلی‌ترین دلیلی که در بالا برای به کارگیری این مواد ذکر شد، لزوم محکم بودن دیسک را باید بیان کرد که باید در برابر انواع ضربات مقاوم باشد.

قیمت‌ کیت کلاچ در بازار:

همانطور که گفته شد هزینه خرید کیت کلاچ نسبتا بالاست و علاوه بر آن اجرت تعویض زیادی دارد. شاید برای تعویض دیسک و صفحه کلاچ مجبور باشید یک صبح تا ظهر در تعمیرگاه معطل بمانید تا کار آن انجام شود.

در هنگام خرید دیسک و صفحه کلاچ بهتر است سراغ برندهای معروف مانند ولئو، لوک، ساچ و… بروید هرچند که این روزها تشخیص قطعات تقلبی حتی برای تعمیرکاران نیز سخت شده است. به طور کلی قیمت کیت کلاچ به سازنده آن به شدت بستگی دارد و قاعدتا نمونه‌های خارجی گران‌تر هستند. در حال حاضر ارزان‌ترین کیت کلاچ برای خودروی پراید است.

 در ادامه جدیدترین قیمت این قطعات برای خودروهای داخلی پرطرفدار آورده شده است.

برندهای مطرح دیسک و صفحه کلاچ:

دیسک و صفحه خودروهای داخلی و خارجی را شرکت های متعددی تولید و روانه بازار می کنند که از مهمترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• Valeo
• PHC Valeo
• luk
• عظام
• پایا کلاچ

ولئو : ساخت کشور فرانسه است که البته نمونه های ترک آن نیز به صورت گسترده در بازار ایران پیدا می شود. از ویژگی های اصلی دیسک و صفحه والئو کارتن سبز این محصول است.

PHC Valeo: ساخت کشور کره و در بسته بندی آبی رنگ تولید و روانه بازار می شود این دیسک و صفحه نیز همانند نمونه سبزش دارای نمونه های تقلبی در بازار است.

لوک: ساخت کشور آلمان و برخلاف دو مورد بالا نمونه تقلبی کمتری در بازار از آن وجود دارد.

عظام : دیسک و صفحه عظام ساخت کشور چین و در بسته بندی ایرانی و با برند ایرانی تولید و روانه بازار می شود.

پایا کلاچ: دیسک و صفحه پایا کلاچ ساخت کشور ایران است.

راهکارهای افزایش عمر دیسک و صفحه کلاچ:

همانطور که اشاره کردیم عوامل مختلفی در این مورد دخیل هستند که به ما کمک می‌کنند با رعایت آن‌ها بتوانیم دوام دیسک را بالا ببریم و دیرتر برای تعویض و یا تعمیر آن هزینه کنیم. بدون معطلی برویم سراغ این عوامل:

بی مورد از کلاچ استفاده نکنید:بسیاری از افرادی بر حسب عادت در بیشتر مواقع پای خود را کمی روی کلاچ نگه می‌دارند و به حرکت ادامه می‌دهند. به خصوص در هنگام تعویض دنده! اما واقعیت این است فشار دادن اندک کلاچ هم به  معنی درگیر کردن آن است و باید بعد از تعویض دنده به طور کامل کلاچ را رها کنید.

دنده را صحیح جا بزنید: اگرچه تعویض دنده بدون فشردن کلاچ کار بعیدی است، اما انسان است و هزار عیب و ایراد! بنابراین توصیه می‌کنیم این مورد را از قلم نیندازید و سعی کنید با چنین اشتباهی عمر دیسک و صفحه کلاچ را کاهش ندهید. بسیاری از موارد هم زود رها کردن کلاچ باعث می‌شود دنده به خوبی جا نخورد و همین موضوع بر دوام و فرسودگی آن تاثیرگذار است.

دنده غلط ممنوع: اینکه بدانید در مواقع خاص مثل سربالایی‌ها از کدام دنده باید استفاده کنید خیلی می‌تواند به افزایش عمر کلاچ کمک کند. به کار بردن دنده‌هایی غیر از یک و دو در شرایط سخت رانندگی به جز خرابی دیسک و صفحه کلاچ، نتیجه دیگری نخواهد داشت.

از حمل بار سنگین پرهیز کنید: یکی دیگر از عوامل مهم و تاثیرگذار در طول عمر دیسک و صفحه کلاچ حمل بار سنگین با خودرو است. به خصوص در جاده‌های سربالایی و با شیب تند که فشار زیادی بر ماشین وارد خواهد کرد. توصیه می‌کنیم اگر در چنین وضعیتی قرار گرفتید دنده را به آرامی تعویض کنید و از رانندگی هیجانی بپرهیزید.

در سربالایی توقف نکنید :بسیار از رانندگان زمانی که در سربالایی یا ترافیک قرار می‌گیرند، برای پیشگیری از حرکت کردن خودرو به سمت عقب، با کلاچ بازی می‌کنند و آن را به میزان کم فشار می‌دهند. در حالیکه این کار به مرور باعث آسیب زدن به صفحه کلاچ می‌گردد و توصیه می‌کنیم به جای استفاده از این روش به ترمز دستی خودرو روی بیاورید واز آن استفاده کنید.

مواظب ترافیک باشید:خیلی واضح است که گیر کردن در ترافیک‌های سنگین تا چه میزان می‌تواند برای کارکرد کلاچ مخرب باشد. دلیل آن هم این است که در ترافیک برای پیشگیری از تصادف مجبور هستید کلاچ را زیاد نگه دارید و همین برای کاهش عمر دیسک و صفحه کلاچ کافیست!