خودرو با دریچه گاز سیمی بخریم یا برقی؟

دریچه گاز موتور خودرو، محل اصلی ورود هوای احتراق موتور است که به دو نوع دریچه گاز سیمی و برقی تفکیک می شود.

به گزارش خودرونویس، این قطعه پس از انژکتوری شدن موتورها اضافه شد و وظیفه اصلی آن، کنترل هوای ورودی به موتور است. دریچه به وسیله باز و بسته شدن، میزان ورود هوا به موتور و در نتیجه، میزان توان تولیدی توسط موتور را کنترل می کند.

دریچه گاز موتور خودرو از شیر پروانه ای، استپر موتور، پتانسیومتر و سنسور دریچه گاز (در نوع برقی) تشکیل شده است. این قطعات، اطلاعات را از ECU دریافت کرده، جریان هوا را مطابق با برنامه تغییر داده و اطلاعات را جمع آوری می کنند و به ECU ارسال می کنند.

نحوه عملکرد انواع دریچه گازها

دریچه گاز یکی از اجزای مهم سیستم موتور خودرو است که وظیفه کنترل میزان هوای ورودی به موتور را بر عهده دارد. عملکرد دریچه گاز به دو صورت مکانیکی (سیمی) و الکترونیکی (برقی)

دریچه گاز سیمی، ارتباط بین پدال گاز و دریچه را به صورت فیزیکی و از طریق یک سیم (کابل) برقرار می کند. نحوه عملکرد آن اینگونه است که با فشار دادن پدال گاز، نیروی وارد شده به سیم منتقل می شود و با کشیده شدن سیم متصل به پدال گاز، باعث باز شدن دریچه و ورود هوا به داخل منیفولد می شود. سیستم سوخت رسانی نیز سوخت بیشتری تزریق کرده و قدرت موتور افزایش می یابد.

در نوع برقی، ارتباط بین پدال گاز و دریچه گاز به صورت الکترونیکی و از طریق سنسورها و واحد کنترل موتور ECU انجام می شود. نحوه عملکرد آن به اینگونه است که هنگامی که راننده پدال گاز را فشار میدهد، سنسورهای موجود در پدال گاز، موقعیت آن را تشخیص میدهند و اطلاعات مربوط به موقعیت پدال گاز به واحد کنترل موتور ECU ارسال میشود.

ECU براساس دادههای دریافتی و سایر پارامترهای موتور (مانند دور موتور، دمای موتور و …)، دستور مناسب را به دریچه گاز ارسال می کند و به صورت خودکار با استفاده از یک موتور الکتریکی باز یا بسته می شود. با باز یا بسته شدن دریچه، میزان هوای ورودی به موتور تنظیم شده و قدرت موتور بهینه میشود.

در خودروهای ایرانی، دریچه گاز به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود دریچه گاز برقی (الکترونیکی) و سیمی (مکانیکی). هر کدام از این سیستم ها عملکرد و ویژگی های متفاوتی دارند.

دریچه گاز سیمی بهتر است یا مکانیکی؟

همانطور که اشاره شد، دریچه گاز سیمی ارتباط بین پدال گاز و دریچه را به صورت مکانیکی و از طریق یک سیم (کابل) برقرار می کند. هنگامی که راننده پدال گاز را فشار میدهد، این نیرو به صورت مستقیم به دریچه منتقل شده و آن را باز یا بسته می کند. این سیستم ساده و کم هزینه است و غالبا در خودروهای قدیمی تر استفاده می شود.

از مزایای این سیستم میتوان به تعمیر و نگهداری آسان تر و هزینه تعمیرات کمتر اشاره کرد. اما از مهمترین ایرادات این سیستم، میتوان به دقت کمتر در کنترل دریچه گاز و مصرف سوخت بالاتر به دلیل عدم کنترل دقیق و پاسخگویی کمتر به تغییرات راننده اشاره کرد.

در طرف مقابل، دریچه گاز برقی به صورت الکترونیکی از سوی واحد کنترل موتور یا ECU کنترل می شود. پدال گاز مجهز به سنسورهایی است که موقعیت آن را به واحد کنترل موتور ارسال می کند. سپس ECU بر اساس داده های دریافتی، دریچه را به صورت خودکار کنترل می کند. این سیستم در خودروهای مدرن و جدیدتر به چشم می خورد.

از مزایای دریچه برقی میتوان به دقت بالاتر در کنترل دریچه گاز، کاهش مصرف سوخت و آلایندگی،  پاسخگویی بهتر و نرمتر به تغییرات راننده و قابلیت یکپارچه شدن با سیستم های دیگر مانند کنترل کشش و کروز کنترل اشاره کرد. همچنین از مهمترین معایب آن هزینه تعمیر و نگهداری بالاتر و پیچیدگی بیشتر در ساختار خواهد بود.

در خودروهای ایرانی، محصولات قدیمی تر مانند پژو 405 یا پراید معمولاً از دریچه گاز سیمی استفاده می کنند، در حالی که خودروهای جدیدتر مانند تارا یا دنا پلاس از دریچه گاز برقی بهره می برند. انتخاب بین این دو سیستم به عواملی مانند سن خودرو، بودجه و نیازهای راننده بستگی دارد.

 نحوه تأثیر دریچه گاز بر مصرف سوخت

دریچه گاز با کنترل میزان هوای ورودی به موتور، به طور غیرمستقیم بر مصرف سوخت تأثیر میگذارد. سیستم سوخت رسانی (انژکتور یا کاربراتور) بر اساس مقدار هوای ورودی، سوخت مورد نیاز را محاسبه و تزریق میکند. بنابراین، هرچه دریچه بازتر باشد، هوای بیشتری وارد موتور شده و سوخت بیشتری نیز تزریق می شود.

به طور کلی، عملکرد دریچه بر مصرف سوخت به دقت کنترل دریچه، پاسخگویی و نوع دریچه گاز بستگی دارد. هرچه کنترل دریچه دقیق تر باشد، میزان هوای ورودی بهینه تر شده و مصرف سوخت کاهش می یابد. همچنین سرعت پاسخگویی دریچه به تغییرات پدال گاز، بر میزان مصرف سوخت تأثیر می گذارد و در نهایت، دریچه گازهای الکترونیکی نسبت به مکانیکی، دقت و بازدهی بهتری دارند.

 تاثیر دریچه گاز مکانیکی (سیمی) بر مصرف سوخت

همانطور که اشاره شد در سیستم مکانیکی، ارتباط بین پدال گاز و دریچه از طریق سیم برقرار می شود. این سیستم دارای محدودیت هایی است که بر مصرف سوخت تأثیر می گذارد. کنترل دریچه گاز در سیستم مکانیکی دقت کمتری دارد، زیرا باز و بسته شدن آن به صورت دستی و با نیروی فیزیکی انجام می شود. این موضوع باعث می شود موتور نتواند بهینه عمل کند و مصرف سوخت افزایش می یابد.

پژو پارس یکی از خودرو های محبوب در بازار ایران است که در طول سال های تولید، تغییرات مختلفی را تجربه کرده است. یکی از این تغییرات نوع دریچه گاز آنها بوده که بر دو نوع سیمی و برقی تقسیم می شوند.

نظر مصرف کنندگان در مورد دریچه گاز سیمی و برقی در خودروی پژو پارس معمولا بر اساس تجربه های شخصی است که برای هر مورد نظرات مثبت و منفی وجود دارد. از نکات مثبت دریچه گاز سیمی در پژو پارس می‌توان به قابلیت اطمینان بالا(بسیاری از مصرف کنندگان به این موضوع باور دارند که دریچه گازهای سیمی کمتر دچار خرابی می شود) و هزینه تعمیر و نگهداری پایین اشاره کرد.

از نکات منفی دریچه گاز سیمی می‌توان به مصرف سوخت بالا و تطبیق نشدن با سیستم کنترل پایداری و سیستم های ایمنی خودرو اشاره کرد.

از سوی دیگر دریچه برقی در خودروی پژو پارس موجب مصرف سوخت بهینه تر و عملکرد نرم تر(دریچه گاز برقی باعث می‌شود که شتاب گیری نرم تر باشد) می شود. اما با این وجود هزینه تعمیر و نگهداری بالا و وقوع برخی ایرادات در شرایط آب و هوایی سخت از معایب اصلی این نوع دریچه ها است.

به طور کلی، نظرات مصرف کنندگان به نیاز های شخصی آنها بستگی دارد. اگر به دنبال سادگی و هزینه های پایین تر هستید، دریچه گاز سیمی گزینه بهتری است؛ اما اگر به دنبال عملکرد بهینه تر و قابلیت های پیشرفته تر باشید، نوع برقی مناسب تر خواهد بود.