ملاقات با پونتیاک فایربرد ترنس ام 1978؛ پرنده آتشین آمریکایی

در هفته گذشته فرصتی دست داد تا با یک پونتیاک فایربرد ترنس ام مدل 1978 ملاقاتی داشته باشیم که پس از مرور تاریخچه نسل دوم فایربرد، آن را می‌خوانید.

به گزارش خودرونویس، پونتیاک فایربرد “Firebird” برای اولین بار در 23 فوریه 1967 پنج ماه پس از شورولت کامارو و برای رقابت با فورد ماستنگ معرفی شد که توانست تا سال 2002 چهار نسل مختلف را تجربه کند. فایربرد در طول این سال ها در تریم ها و مدل های مختلفی به بازار عرضه شده که معروف ترین آنها ترنس ام “Trans Am” است.

تاریخچه نسل دوم پونتیاک فایربرد

نسل دوم فایربرد به دلیل مشکلات مهندسی با تاخیر و در 26 فوریه 1970 رونمایی شد. به همین دلیل تولید نسل اول که قرار بود در سال 1969 پایان یابد در ماه های اولیه سال 1970 نیز ادامه یافت.

با توجه به پلتفرم مشترک پونتیاک فایربرد و شورولت کامارو (F_Body) شباهت بین این دو مدل غیرقابل اجتناب بود. هر دو خودرو دارای استایل عضلانی و چشم نوازی بودند‌، اما می توان گفت که فایربرد از طراحی زیباتری بهره می برد. همچنین مانند کامارو، فایربرد نیز بر خلاف نسل اول تنها به صورت کوپه در دسترس بود.

فایربرد نسل دوم علاوه بر مدل پایه در چند تریم مختلف از جمله Firebird Esprit و Firebird Formula عرضه می شد. Firebird Esprit به عنوان یک تریم لوکس با مشخصه های ظاهری و نمای داخلی لوکس و یک پیشرانه 350 اینچ مکعبی همراه بود.

همچنین پونتیاک برای فایربرد یک تریم عملکردی با نام Trans Am نیز در نظر گرفته بود. این پکیج که در سال 1969 برای فایربرد معرفی شد دارای مشخصه های ظاهری نظیر اسکوپ کاپوت منحصر به فرد، اسپویلر، لیپ جلو، قطعات آیرودینامیکی بر روی ابتدای گلگیرهای جلو و عقب و همچنین برچسب ها و نشان های Trans Am می شد.

علاوه بر این ترنس ام، بالاترین مدل از نظر فنی در بین فایربردها شناخته می شود. تریم Formula نیز از نظر عملکرد در بین مدل های Esprit و Trans Am قرار می گرفت و دارای مشخصه های ظاهری مانند ورودی های هوای کاپوت منحصر به فرد بود. مدل پایه Firebird به یک پیشرانه 250 اینچ مکعبی (4.1 لیتری) 6 سیلندر با حداکثر قدرت 155 اسب بخار مجهز بود.

برای مدل های Firebird Esprit و Firebird Formula نیز به صورت استاندارد، پیشرانه 350 اینچ مکعبی (5.7 لیتری) هشت سیلندر 255 اسب بخاری در نظر گرفته شده بود. اما این پایان کار نیست؛ زیرا برای مدل Esprit پیشرانه 400 اینچ مکعبی (6.6 لیتری) هشت سیلندر L65 مجهز به یک کاربراتور دو دهنه به قدرت 265 اسب بخار و برای مدل Formula موتور 400 اینچ مکعبی L78  مجهز به یک کاربراتور چهار دهنه به قدرت 330 اسب بخار یا پیشرانه 400 اینچ مکعبی L74 Ram Air III به قدرت 345 اسب بخار قابل سفارش بود. برای مدل Trans Am هر دو پیشرانه سفارشی مدل Formula در دسترس بود و علاوه بر آن، خریداران می توانستند پیشرانه 400 اینچ مکعبی L67 Ram Air IV به قدرت 370 اسب بخار را نیز سفارش دهند.

تا سال 1973 طراحی بدنه پونتیاک فایربرد ثابت ماند و تنها هر سال تغییرات و به روز رسانی های جزئی روی آن انجام می شد، اما مطابق انتظار در بخش فنی شاهد تغییرات بیشتری بودیم. برای سال 1971 تقریبا تمام پیشرانه های سال 1970 در دسترس قرار داشت، اما همه آنها با کاهش قدرت مواجه شده بودند تا با قوانین جدید زیست محیطی مطابقت داشته باشند.

همچنین در این سال دو موتور جدید شامل 455 اینچ مکعبی (7.5 لیتری) L75 هشت سیلندر 325 اسب بخاری و 455 اینچ مکعبی HO با کد LS5 به قدرت 335 اسب بخار جایگزین پیشرانه های L74 Ram Air III و L67 Ram Air IV شدند. هر دو موتور 455 و 455 HO به صورت سفارشی بر روی Firebird Formula قابل نصب بودند، اما انجین 455 HO به صورت استاندارد برای مدل Trans Am در نظر گرفته شده بود.

در سال 1972 موتور L75 455 حذف شد، اما LS5 455 HO به عنوان آپشن برای Formula و به صورت استاندارد برای Trans Am باقی ماند. هر چند که قدرت موتور به 300 اسب بخار کاهش یافته بود. در سال 1973 پونتیاک برای مدل Trans Am دو رنگ جدید شامل Buccaneer Red و Brewster Green را به لیست انتخابی رنگ ها اضافه کرد. از دیگر تغییرات در نمای بیرونی می توان به طرح پرنده روی کاپوت موسوم به “RPO WW7 Hood Decal” اشاره کرد که یک گزینه 55 دلاری منحصر به فرد برای Trans Am محسوب می شد.

نمای داخلی تقریباً بدون تغییر باقی مانده بود. هرچند که یک تریم داخلی سفارشی جدید موسوم به “Horse Collar” که شامل روکش صندلی ها و پنل های جدید درب می شد در دسترس قرار داشت. در این سال انجین 455 اینچ مکعبی L75 به صورت پایه و انجین 455 اینچ مکعبی LS2 Super Duty به صورت سفارس برای مدل Trans Am در دسترس بود. که این مدل را می توان با برچسب 455 S-D بر روی اسکوپ کاپوت تشخیص داد.

در سال 1974 فایربرد فیس لیفتی تجربه کرد که به واسطه آن شاهد تغییرات نسبتا گسترده در نمای بیرونی بودیم. به گونه ای که طراحی نمای جلو به طور کامل تغییر کرد و در نمای عقب نیز طراحی چراغ ها به روز رسانی شده بود. البته دلیل این فیس لیفت بیشتر برای همخوانی با قوانین جدید جاده ای بود.

در این سال فایربرد به سپرهای جدید به همراه محافظ های سپر مجهز شده بود و علاوه بر این در ساختار بدنه نیز تغییرات در جهت ایمن سازی خودرو انجام شد، البته اعمال این تغییرات باعث افزایش وزن خودرو نیز شده بود. با این اوصاف اما انجین های 400 اینچ مکعبی، 455 اینچ مکعبی و 455 اینچ مکعبی Super Duty برای مدل‌های Trans Am و Formula در سال 1974 نیز ارائه شدند.

یک سال بعد، یعنی در سال 1975 پونتیاک فایربرد با یک تغییر بزرگ در نمای عقب همراه بود. جایی که شیشه عقب تخت و هم راستا با صندوق عقب، جای خود را به یک شیشه بزرگتر با طراحی منحنی در کناره ها می داد که بخش زیادی از ستون B را اشغال می کرد.

همچنین در این سال چراغ های راهنمای جلو از زیر سپر به درون جلوپنجره منتقل شدند که این موضوع را می توان وجه تمایز بین مدل های سال 1974 و 1975 در نمای جلو دانست. سایر اجزای بدنه تقریبا بدون تغییر باقی ماند، اما تغییر بزرگ این سال در بخش پیشرانه اتفاق افتاد. جایی که شاهد حذف موتور 400 اینچ مکعبی Super Duty به همراه گیربکس سه سرعته Turbo Hydramatic اتوماتیک بودیم.

انجین 400 اینچ مکعبی L78 به صورت استاندارد در Trans Am نصب می شد و پیشرانه 455 اینچ مکعبی برای هر دو مدل 1975 و 1976 به صورت آپشن در دسترس بود. همچنین در ابتدا عرضه مدل 1975 با انجین 455 اینچ مکعبی L75 نیز به طور کامل کنار گذاشته شد، اما در اواسط این سال بار دیگر برای مدل Trans Am و تنها با یک گیربکس چهار سرعته دستی Borg Warner Super T-10 قابل سفارش بود.

توان خروجی موتور نیز به 200 اسب بخار کاهش یافته بود. در سال 1976 شاهد تجدید نظر در طراحی سپرها و همچنین حذف محافظ های سپر بودیم و این امر باعث ایجاد طراحی یک دست و زیباتر شد. علاوه بر این در مدل های Formula طراحی ورودی های روی کاپوت تغییر پیدا کرد و این ورودی ها برخلاف نمونه های قبلی که در جلوی کاپوت قرار داشتند به وسط کاپوت منتقل شدند.

تغییرات به همین جا ختم نمی شد و در این سال پونتیاک برای مدل Formula یک بسته ظاهری تحت عنوان “W50” را معرفی کرد که شامل یک نوار رنگی در بخش پایین بدنه و نوشته ی “Formula” در رکاب های کناری و نشان عقاب “Firebird” بر روی اسپویلر عقب می شد.

تولید مدل خاص ترنس ام به مناسبت پنجاهمین سالگرد تأسیس پونتیاک

پونتیاک در سال 1976 پنجاهمین سالگرد تاسیس کمپانی را جشن گرفت و به همین مناسبت یک مدل خاص از Trans Am با کد Y82 را در نمایشگاه خودرو شیکاگو رونمایی کرد. این مدل ویژه دارای رنگ مشکی بدنه در کنار نوارهای طلایی در سراسر بدنه بود که زیبایی خودرو را دوچندان می‌کرد. همچنین برای اولین بار در این مدل سقف T-top قابل سفارش بود. این مدل سقف توسط کمپانی Hurst ساخته شده بود و قرار بود در همه مدل های ترنس ام Y82 نصب شود، اما به دلیل کیفیت پایین به عنوان آپشن در نظر گرفته شد و در نهایت تنها 110 دستگاه از این مدل با سقف T-top سفارش داده شد.

در سال 1977 فایربرد بار دیگر فیس لیفت جدیدی را تجربه کرد. در این فیس لیفت نمای جلوی خودرو کاملا دگرگون شد و فرم خاص دماغه و جلوپنجره باعث می شد تا بیش از پیش چهره یک عقاب خشمگین در ذهن بیننده تداعی شود.

چراغ های جلو با طراحی گرد نیز جای خود را به دو چراغ مستطیلی در هر طرف دادند. اسکوپ روی کاپوت نیز مورد بازنگری قرار گرفت. در این سال برای مدل Esprit یک بسته ظاهری سفارشی به نام “Skybird” در دسترس قرار گرفت که دارای نمای بیرونی و داخلی تماما آبی بود. در سال 1977 انجین 455 اینچ مکعبی L75 کنار گذاشته شد و جنرال موتورز پیشرانه های جدیدی، شامل 350 اینچ مکعبی، 403 (6.6 لیتری) اینچ مکعبی ساخت اولدزموبیل، 305 اینچ مکعبی (5 لیتری) و 350 اینچ مکعبی ساخت شورولت را برای مدل پایه و مدل های Esprit و Formula در نظر گرفت.

مدل Trans Am نیز دارای سه گزینه پیشرانه شامل 400 اینچ مکعبی  L78 به صورت استاندارد، 400 اینچ مکعبی W72 و 403 اینچ مکعبی L80 به صورت سفارشی بود.‌ در سال 1978 طراحی خودرو تغییری نداشت و تنها طرح جلوپنجره از لانه زنبوری به مشبک متقاطع تغییر کرده و فونت نوشته Trans Ams از فونت “looping style” به “block-style” تغییر یافت که تا پایان نسل دوم روی Firebird باقی ماند.

پونتیاک همچنین پکیج “Red Bird” را برای مدل Firebird Esprit معرفی کرد. همانطور که از نام این تریم مشخص است، تمامی بدنه و کابین خودرو با رنگ قرمز رنگ آمیزی شده بود و لوگو Red Bird با رنگ طلایی و با گرافیک منحصر به فرد روی ستون های B نقش بسته بود. همچنین رنگ طلایی بر روی پره های فرمان و قاب داشبورد نیز دیده می شد.

در اواخر سال 1977 پونتیاک تریم ظاهری جدیدی برای Trans Am با نام پکیج طلایی “Y88 Special Appearance” را عرضه کرد. این تریم دارای بدنه ای تماما طلایی با نام “Solar Gold” و خط کشی های قهوه ای بود. فضای داخلی خودرو نیز با یک تریم خاص و نسبتا لوکس به رنگ قهوه ای روشن موسوم به “Camel Tan” پوشانده شده بود.

همچنین تمام مدل های Y88 SE برای اولین بار به سقف T-Top به سبک Fisher  مجهز شدند که دارای روکش های شیشه ای طلایی رنگ ویژه مخصوص به این مدل بود. با این حال اما Y88 خیلی زود و به دلیل مشکلاتی که پونتیاک برای کیفیت رنگ طلایی Solar Gold داشت با پکیج مشکی به همراه خطوط طلایی Y84 جایگزین شد و مدل های سال 1978 با این پکیج عرضه شدند. همچنین در این سال یک پکیج عملکردی ویژه به نام “WS6” که تمرکز ویژه ای بر روی هندلینگ خودرو داشت برای Trans Am توسعه داده شد. البته در پایان سال 1978، این پکيج هندلینگ برای مدل های Formula نیز در دسترس قرار گرفت.

برای سال 1979 طراحی بدنه پونتیاک فایربرد به طور کامل مورد بازنگری قرار گرفت و نمای جلو دارای دماغه و در کل، طراحی آیرودینامیک تری بود. چراغ های خودرو نیز به نسبت مدل های 1978 بزرگ تر شده بودند. همچنین اسپویلر عقب نیز باز طراحی شد و چراغ های عقب به صورت یه تکه و متصل به هم طراحی شدند.

فضای داخلی اما نسبت به مدل سال 1978 بدون تغییر باقی ماند. انجین 403 اینچ مکعبی L80 به موتور استاندارد Trans Am تبدیل شد و تنها با گیربکس سه سرعته اتوماتیک Turbo Hydramatic 350 در دسترس قرار گرفت. موتور 400 اینچ مکعبی W72 نیز برای مدت کوتاهی و به صورت محدود در دسترس بود. همچنين یک پیشرانه 301 اینچ مکعبی L37 مجهز به یک گیربکس چهار سرعته Super T-10 و یا Turbo Hydramatic 350 نیز در این سال عرضه شد.

در سال 1979 مدل Formula به صورت استاندارد با پکیج ظاهری W50 در دسترس بود. همچنین انجین 301 اینچ مکعبی به موتور استاندارد Formula تبدیل شد. در این سال پونتیاک برای بزرگداشت دهمین سال تولید Trans Am یک پکیج ویژه معرفی کرد. این پکیج که با نام (Tenth Anniversary Trans Am, RPO Y89) و در اصطلاح عامیانه با نام TATA شناخته می شد، دارای مشخصه های ظاهری مانند رنگ نقره ای پلاتینیوم بدنه در کنار رنگ‌ خاکستری زغالی قسمت های سقف و آینه‌ ها به همراه فضای داخلی ویژه با صندلی های چرمی نقره ای با نشان های “Firebird” و نور قرمز الهام‌گرفته شده از هواپیما برای آمپرها بود.

انقراض موتورهای حجیم پونتیاک از سال 1980

در سال 1980، محدودیت های روزافزون آلایندگی باعث شد پونتیاک تمام موتورهای حجم بالای خود را کنار بگذارد. از همین رو در این سال شاهد بزرگترین تغییرات در بخش پیشرانه برای Trans Am بودیم. 301 اینچ مکعبی که در سال 1979 به عنوان یک آپشن ارائه شد، اکنون موتور استاندارد بود. هیچ گیربکس دستی برای Firebird در سال 1980 در دسترس نبود و همه آنها با گیربکس 350 توربو هایدروماتیک اتوماتیک سه سرعته عرضه شدند.

موتورهای سفارشی برای Trans Am و Formula شامل یک 301 اینچ مکعبی توربوشارژ LU8 مجهز به یک کاربراتور چهار دهنه و یا 305 اینچ مکعبی بلوک کوچک شورولت بود. تولید Redbird Esprit در سال 1980 متوقف شد و Yellowbird Esprit جای آن را گرفت. این پکیج دارای بدنه ای با رنگ زرد و فضای داخلی لوکس Camel Tan و قاب طلایی داشبورد و فرمان بود. این آخرین سالی بود که بسته های ظاهری رنگی برای Esprit عرضه می‌شد.

یک نسخه محدود از Trans Am برای سال 1980 با نام Y85 Turbo Trans Am Pace Car معرفی شد. این نسخه دارای ویژگی هایی نظیر رنگ سفید بدنه، رینگ های آلومینیومی 15 اینچی، سقف T-Top شیشه ای، طرح Firebird و سقف و آینه های مشکی رنگ، انجین 301 اینچ مکعبی توربوشارژر LU8، پکیج هندلینگ WS6، تودوزی پارچه ای، شیشه های برقی، چراغ های جلو هالوژن و روکش چرمی فرمان می شد. علاوه بر این چند آپشن مانند قفل برقی درها، باز کردن صندوق عقب از درون کابین و کروز کنترل نیز به صورت سفارشی قابل نصب بود.

در نهایت سال 1981 آخرین سال تولید نسل دوم فایربرد بود. لیست پیشرانه ها تقریبا بدون تغییر باقی ماند، تنها تغییر شامل کنار رفتن انجین 301 اینچ مکعبی W72 می شد. همچنین گیربکس چهار سرعته Borg Warner Super T-10 دوباره برای Formula و Trans Am در دسترس قرار گرفت، اما فقط با انجین 305 اینچ مکعبی شورولت قابل سفارش بود.

در این سال طرح عقاب روی کاپوت کمی تغییر کرد و بر روی درب باک همه مدل های Firebird که در وسط چراغ های عقب قرار داشت، یک نشان عقاب نقره ای نصب شد. نسخه تولید محدود Trans Am با نام Y85 Turbo Trans Am Pace Car برای این سال نیز به فروش رسید. با این تفاوت که رنگ صندلی های خودرو از برند Recaro بود و رنگ آنها از خاکستری به قرمز و مشکی تغییر پیدا کرد. در نهایت در پایان سال 1981 فایربرد نسل دوم به کار خود پایان داد.

نمای بیرونی پونتیاک فایربرد ترنس ام 1978

قطعا در مواجهه با پونتیاک فایربرد ترنس ام مورد بررسی ما، پیش از هر چیزی این رنگ مشکی در کنار خطوط طلایی بسیار زیبا است که توجه شما را جلب می کند. همانطور که گفته شد، این پکیج ترکیب رنگ با نام Y84 شناخته می شود. پس از آن طرح عقاب طلایی با بال های باز که بر روی کاپوت نقش بسته، نگاه ها را به خود خیره می کند؛ اما نام فایربرد یا پرنده آتشین تنها مختص به طرح روی کاپوت نیست و با نگاه کردن به نمای جلوی خودرو می توان به وضوح یک عقاب خشمگین را مشاهده کرد.

در واقع فرم خاص دماغه و جلوپنجره مستطیلی باعث می شود تا خودرو، کاملا برازنده نام خود باشد. چراغ های جلو به صورت مستطیلی دوتایی در هر طرف قرار دارند که در واقع چشم های عقاب را تداعی می کنند. اسکوپ خاص و منحصر به  فرد روی کاپوت از دیگر جذابیت های این بخش محسوب می شود. در نمای جانبی شاهد طراحی ساده اما عضلانی هستیم، گلگیر های برآمده و فرم خاص بدنه این گفته را تأیید می‌کند.

تنها خروجی هوای روی گلگیر جلو و رینگ های زیبای موسوم به “Snow flag” طلایی رنگ که در ایران به دانه برف معروف است باعث شده تا نمای جانبی، کمی از سادگی خارج شود. در بخش عقب نیز چراغ های بزرگ هم راستا با فرم بدنه و باله عقب منحصر به فرد که با بدنه یک دست دیده می شود در کنار دو سر اگزوز کرومی با طراحی و محل قرار گیری منحصر به فرد، تکمیل کننده نمای عقب هستند.

همچنین لیپ زیر سپر جلو و فلاپ های نصب شده در جلوی چرخ های جلو و عقب که مختص به مدل های Trans Am است، علاوه بر بهبود آیرودینامیک به زیبایی هر چه بیشتر خودرو کمک می کنند. در کل می توان گفت استایل کلی بدنه خودرو، بسیار زیبا و چشم نواز و در عین حال عضلانی طراحی شده و تمامی نماها در هماهنگی کامل با یک دیگر قرار دارند.

با نگاهی به کابین خودرو این رنگ قرمز جذاب است که پیش از هر چیزی خود نمایی می کند. همچون دیگر خودروهای کلاس “pony car” کابین خودرو دارای طراحی ساده ای است. با نشستن بر روی صندلی راننده یک فرمان سه شاخه فلزی با روکش زیبای چرمی نوید یک سواری اسپرت و هیجان انگیز را می دهد. همچنین تمامی نشانگرها و آمپرها درون یک قاب فلزی طلایی رنگ، رو به روی راننده قرار دارد و می توان گفت کابین خودرو کاملا برای راننده طراحی شده است!

مشخصات فنی پونتیاک فایربرد ترنس ام 1978

انجین فابریک پونتیاک فایربرد ترنس ام مورد بررسی ما با تصمیم و سليقه مالک با پیشرانه LS1 سوآپ (Swap) یا جایگزین شده است. پیشرانه LS1 در واقع یکی از اعضای خانواده نسل سوم پیشرانه های بلوک کوچک (small block) شورولت موسوم به LSx است که برای اولین بار در سال 1997 و برای قرارگیری بر روی شورولت کوروت C5 معرفی شد.

پیشرانه هشت سیلندر LS1 دارای حجم 5.7 لیتر و قدرتی بین 325 تا 345 اسب بخار است که پیشرانه قدرتمندی به شمار می رود. گیربکس فابریک خودرو نیز با یک گیربکس چهار سرعته اتوماتیک 4L60 تعویض شده است.

جمع بندی

پونتیاک فایربرد و خصوصا مدل های ترنس ام، امروزه جزء خاص ترین و ارزشمندترین خودروهای کلاسیک آمریکایی به شمار می رود. طراحی زیبا و چشم نواز و صد البته عضلانی خودرو در کنار سواری کاملا اسپرت اما راحت، باعث شده تا این خودرو طرفداران و عاشقان زیادی داشته باشد. البته شاید راحتی سواری آن در حد یک سدان فول سایز آمریکایی نباشد، اما قطعا راضی کننده خواهد بود و این نکته را فراموش نکنید که سوار بر یک پونی کار عضلانی هستید.

علاوه بر شتاب گیری عالی، این صدای گوش نواز انجین است که لذت رانندگی را دوچندان می‌کند. همچنین در خیابان تمام نگاه ها به این خودرو معطوف می شود و اگر کسی به هر دلیلی متوجه خودرو نشود، قطعا پس از شنیدن صدای زیبای پیشرانه، سرش به سمت شما خواهد چرخید. در پایان از مالک محترم خودرو، آقای میثم اردکانی که وقت و خودرویشان را در اختیار ما گذاشتند کمال تشکر را داریم.